Więźba dachowa to drewniana konstrukcja dachu. Innymi słowy, jest to szkielet, składający się z belek, z których każda ma swoje konkretne położenie i funkcję. Ważne jest to, żeby więźba była wykonana solidnie i prawidłowo. Trzeba mieć na uwadze to, że wszelkie błędy wiążą się ze skomplikowanymi pracami naprawczymi, a po pokryciu dachu nawet z koniecznością jego rozbiórki i wykonania na nowo. Za stworzenie konstrukcji powinna być odpowiedzialna doświadczona ekipa, której pracownicy mają stosowne tytuły – mistrza lub czeladnika.
Jaka jest zatem najmocniejsza konstrukcja więźby dachowej? Pokrótce wskażemy w dalszej części tekstu na elementy, które będą w praktyce decydowały o właściwościach więźby. Na początku wyjaśnijmy, że możliwe do wyboru są takie rodzaje jak krokwiowa, jętkowa, korkwiowo-jętkowa i płatwiowo-kleszczowa. W Polsce przeważają dachy drewniane. Cieśla zdecyduje jakie drewno wybrać: tradycyjną impregnowaną tarcicę, drewno suszone komorowo i czterostronnie strugane, czy konstruktywne drewno lite – KVH.
Jaka rozpiętość dachu w stosunku do konstrukcji?
To, jaka powinna być rozpiętość dachu w stosunku do konstrukcji, również jest istotne. Wśród najpopularniejszych rozwiązań znajduje się więźba krokwiowa, stosowana przy połaciach o rozpiętości 7,5 m. Jeśli chodzi o dach jętkowy, rozpiętość ścian powinna mieć od 7 do 11 m, a kąt nachylenia połaci 67 stopni. Z kolei przy konstrukcji płatwiowo-kleszczowej mowa o ponad 11 m. Dodajmy, że doskonale do budowy dachu nadają się blachy trapezowe dachowe. Pozwalają one na uzyskanie nachylenia wynoszącego nawet 90 stopni. W przypadku zastosowania ocynku możemy mówić o trwałości minimum 25 lat, natomiast w praktyce nawet 50 lat.
Jakie drewno stosuje się do wykonania więźby dachowej?
Jak już wspomnieliśmy wcześniej, chętnie wybieranym materiałem na więźbę dachową jest drewno. Zwykle jest to drewno z drzew iglastych – sosny, jodły, świerku lub modrzewia. Z racji tego, że staje się ono coraz trudniej dostępnym materiałem, popularność zyskują alternatywy, takie jak drewno KVH i BSH. Te rozwiązania odznaczają się jakością, precyzją i powtarzalnością. Jest to drewno klejone, czterostronnie strugane, które sprawdza się przy dużych powierzchniach i skomplikowanych układach więźby. KVH to certyfikowane do klasy C24 drewno lite. Elementy z tego tworzywa mogą mieć długość nawet do 16 m, czego nie da się uzyskać przy tarcicy obrzynanej. Belki do 5 m są lite, natomiast do 16 m łączone na długości przez mikrowczepy. Jeśli chodzi o drewno BSH, jest to drewno z lameli o grubości około 40 mm. Pojedyncze deseczki (lamele) są suszone komorowo, strugane i łączone na długości na mikrowczepy. Następnie są ze sobą sklejane warstwami i ponownie strugane.
Jakie drewno jest najpopularniejsze?
Najpopularniejszym materiałem na więźbę dachową jest jednak nadal obrzynana tarcica konstrukcyjna. To najtańsze tworzywo, które powstaje przez wycięcie z pni drzew długich elementów o przekroju prostokątnym lub kwadratowym. Tarcica wykorzystywana w budownictwie powinna być sortowana wytrzymałościowo. Możemy mówić o trzech klasach sortowniczych: wyborowej (KW), średniej (KS) i niższej jakości (KG). Wilgotność drewna powinna wynosić mniej niż 20%. Wytrzymałość mechaniczną drewna podaje się jako rzeczywistą wytrzymałość na zginanie wyrażoną w N/mm2 oraz oznacza się symbolem C – najczęstrze to klasy C24, C27 i C30.
Gatunek drewna
Najczęściej stosowane gatunki drewna na więźbę dachową to świerk, sosna i modrzew. Świerk jest najtańszym i najłatwiej dostępnym gatunkiem, ale jest też mniej wytrzymały. Sosna jest droższa od świerku, ale jest też bardziej wytrzymała i odporna na grzyby. Modrzew jest najdroższym gatunkiem, ale jest też najmocniejszy i najbardziej odporny na warunki atmosferyczne.
Suszenie i impregnacja
Drewno na więźbę dachową powinno być suszone komorowo. Suszenie komorowe zapewnia równomierne wysuszenie drewna i zapobiega jego deformacji. Drewno na więźbę dachową powinno być zaimpregnowane środkiem grzybobójczym i owadobójczym. Impregnacja chroni drewno przed grzybami, owadami i innymi szkodnikami.
Rodzaje więźby dachowej
Więźba krokwiowa
Cechują ją prosta konstrukcja, łatwa do wykonania. To najtańszy rodzaj więźby, który wyróżnia niska waga. Nadaje się do dachów o rozpiętości do 7,5 m. Natomaist nie jest odpowiednia do dachów o dużym nachyleniu. Daje mniejszą sztywność, niż w innych typach więźby. Wymaga zastosowania jętek dla wzmocnienia konstrukcji.
Więźba jętkowa
Zapewnia większa sztywność, niż w więźba krokwiowa. Nadaje się do dachów o rozpiętości od 7 do 11 m, z możliwością zastosowania większego nachylenia dachu. Jej konstrukacja jest jednak nieco bardziej skomplikowana, niż więźby krokwiowej i jest też droższa. Wymaga zastosowania jętek.
Więźba krokwiowo-jętkowa
Wyróżnia ją bardzo duża sztywność, nadaje się do dachów o dużej rozpiętości (powyżej 11 m). Daje Możliwość zastosowania dużego nachylenia dachu. Naotomiast jest to bardzo skomplikowana konstrukcja i też jest znacnie doroża. Wymaga zastosowania jętek i krowki.
Więźba płatwiowo-kleszczowa
Cechuje ją bardzo duża sztywność.Nadaje się do dachów o dużej rozpiętości (powyżej 11 m), z możliwością zastosowania dużego nachylenia dachu. Jest też dosyć łatwa w montażu. Cechuje ją jednak wyższy koszt wykonania niż w więźbie krokwiowej i jętkowej. Wymaga zastosowania płatwi i kleszczy.
Wybór odpowiedniego rodzaju więźby
Wybór odpowiedniego rodzaju więźby dachowej zależy od kilku czynników, takich jak: rozpiętość, nachylenie dachu, budżet, umiejętności wykonawcy, itd. W przypadku dachów o niewielkiej rozpiętości i małym nachyleniu wystarczająca będzie więźba krokwiowa. Dla dachów o większej rozpiętości lub nachyleniu konieczne będzie zastosowanie więźby jętkowej, korkwiowo-jętkowej lub płatwiowo-kleszczowej.
Jakie rozwiązania polecamy?
W naszej ofercie znajdziesz nowoczesne rozwiązania z zakresu hydroizolacji dachów. Dostępne są technologie dostosowane do dachów z papy, membrany PCV/PVC i TPO/FPO, betonu, blachy oraz membrany EPDM. Rozwijając temat, w przypadku dachu blaszanego rekomendujemy wybór membrany HYPERDESMO w warunkach ekspozycji na promienie UV – HYPERDESMO, HYPERDESMO CLASSIC, HYPERDESMO HAA lub HYPERDESMO A610/ADY610. Jeśli natomiast membrana nie jest narażona na działanie promieni UV, polecamy HYPERDESMO PB-2K. To jedno z przykładowych dostępnych u nas rozwiązań. Zachęcamy do zapoznania się z pozostałymi.
Zobacz także inne nasze pordy oraz przykładowe produkty: