Zadaszenie obiektu składa się z wielu elementów konstrukcyjnych. Najogólniej możemy wydzielić konstrukcję nośną dachu, czyli tą przenoszącą ciężar na ściany budynku oraz zewnętrzną warstwę dachu chroniącą wnętrze obiektu, czyli poszycie dachowe.
Górną powierzchnię dachu nazywa się połacią. Możemy mieć do czynienia z pojedynczą połacią (dachy jednospadkowe) lub większą ich liczbą (dachy wielospadkowe). Linie połaci biegną przez grzbiet, czyli kalenice główną, naroża, okap, krawędź szczytową i kosz.
Czym jest kalenica główna?
Jest to wypukła krawędź, która tworzy się na przecięciu szczytowych połaci dachowych. Zazwyczaj jest najwyższym punktem obiektu, w którym zbiegają się przeciwległe połacie dachu. Jest to grzbiet dachu. Do tego właśnie poziomu podaje się wysokość budynku.
Obok kalenicy głównej mamy również kalenice narożne, które przebiegają pomiędzy bocznymi połaciami dachowymi. Są to linie przecięcia skośnych krawędzi połaci.
Jaki element dachu jest ważny w ukierunkowaniu wód spadowych?
Kolejnym istotnym elementem jest okap dachowy, który z reguły wysunięty jest przed elewację obiektu. Głównym zadaniem jest ochrona ścian budynku przed zalaniem i ukierunkowanie wód spadowych do systemu rynnowego.
Czym jest kosz dachowy?
W przypadku kosza dachowego mówimy o wklęsłej krawędzi na linii przecięcia dwóch połaci dachowych, rozchodzących się pod kątem rozwartym. Jest to element szczególnie narażony na działanie opadów, dlatego ważny jest element zapewnienia szczelności i odpowiedniej hydroizolacji.
Inne istotne elementy dachu
Kolejne ważne elementy dachu to również:
Komin, czyli pionowy element dachu, przecinający połacie, może składać się z jednego lub kilku kanałów spalinowych. Jego funkcją jest transportowanie spalin i zużytego powietrza z wnętrza nieruchomości na zewnątrz.
Lukarna dachowa – zadaniem jest doświetlenie poddasza. Składa się z powierzchni bocznych, mających bezpośredni kontakt z połacią dachu oraz z części frontowej, w której umieszczone jest okno lub okna. Alternatywą są okna połaciowe/świetliki, które znajdują się bezpośrednio w połaci dachu.
System rynnowy, czyli wszystkie rynny i rury spustowe, wylewki, odpływy, haki, obejmy itp. pełniące funkcję odprowadzania opadów z dachu.
Konstrukcja dachu, czyli krótki słownik głównych pojęć dachowych
Na konstrukcję dachu – w szczegółowym ujęciu – składają się m.in. następujące elementy:
Więźba – to cała konstrukcja, szkielet dachowy, którego zadaniem jest przenoszenie obciążeń dachu oraz jego pokrycie.
Belka podwalinowa – to belka w więźbie dachowej, na której opierają się słupy w dachach o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej. Łączy pary leżących naprzeciw siebie krokwi lub płatwi.
Dźwigar – to poziome lub ukośne elementy konstrukcji, które mają za zadanie przenosić obciążenia działające prostopadle do ich osi wzdłużnej na podpory. Zaliczamy do nich drewniane wiązary dachowe, pojedyncze układy prętowe, a także stalowe kratownice i blachownice.
Jętka – poziomy, drewniany element konstrukcyjny. Belka podtrzymująca krokwie dachu. Znajduje się w górnej części wiązara dachowego i ma za zadanie łączyć krokwie w celu usztywnienia konstrukcji dachu.
Kleszcze – deski o grubości 25-35 milimetrów. Poziomy, rozciągany element konstrukcyjny, który z obu stron obejmuje krokwie i słupy. Ich zadaniem jest przenoszenie głównych sił podłużnych i usztywnienie konstrukcji. Kleszcze stosuje się w więźbie płatwiowo-krokwiowej. Ustawiane co cztery krokwie, współtworzą wiązary główne. Zapobiegają rozsuwaniu się krokwi.
Łaty dachowe – drewniana część o przekroju poprzecznym, przymocowana poziomo do krokwi, w poprzek połaci dachowej. Razem z kontrłatą tworzą podstawę, na której opiera się pokrycie dachu.
Kontrłaty – to drewniane listwy lub deski, mocowane równolegle do krokwi. Pozwalają uzyskać prawidłową wentylację budynku. Razem z łatami tworzą podstawę, na której opiera się pokrycie dachowe.
Krokiew – to pochyłe belki w konstrukcji dachu. Razem z łatami i płatwiami stanowią elementy usztywniające konstrukcję budynków. Po zamontowaniu na dachu, można do nich przytwierdzić pokrycie dachowe.
Płatew – To belka łącząca dźwigary w konstrukcji. Poziomy element konstrukcyjny dachu, który spaja go w układzie podłużnym oraz przenosi obciążenia. Montuje się go prostopadle do wiązarów dachowych i opiera na słupach. Płatew ma za zadanie podpierać krokwie.
Warto także wiedzieć, iż obecnie na rynku istnieją nowoczesne systemy zabezpieczania powierzchni dachów, jak płynne membrany Hyperdesmo od Alchimica.
Przeczytaj także inne wpisy: