Choć oba elementy są do siebie bardzo podobne, to architekci i dekarze dokładnie je rozróżniają. Jętki mają przeważnie tylko jedno rozgałęzienie, choć są spotykane również w wariantach podwójnie rozgałęzionych, przez co są bardzo często mylone z kleszczami, które mają dwa, rozgałęziające się elementy obejmujące krokwie. Mimo tych subtelnych różnic, są to niezwykle ważne części składowe konstrukcji dachowych, wpływających na ich trwałość i stabilność.
W jakich typach konstrukcji stosuje się jętki, w jakich kleszcze?
Różnica między kleszczami, a jętkami dotyczy także typów konstrukcji, gdzie są one stosowane:
- kleszcze wykorzystuje się w konstrukcjach płatwiowo-kleszczowych. W tym przypadku najczęściej mamy do czynienia ze szkieletem zbudowanym na bazie wiązarów głównych, w skład których wchodzi para krokwi, dwa słupy oraz łącząca je para kleszczy. Całość wzmacniania jest wiązarami pośrednimi – mogą to być krokwie stabilizowane płatwiami wraz murłatami. Jeżeli poddasze budynku ma mieć przeznaczenie użytkowe, wtedy konstrukcja uwzględnia także zastosowanie drewnianej ścianki kolankowej o wysokości od 1,2 do 2 metrów. Zastosowane kleszczy w takim typie konstrukcji chroni wspomniane ścianki przed wychylaniem się w kierunku zewnętrznym
- jętki stosuje się głównie w konstrukcjach krokwiowo-jętkowych, które uważane są za jedne z najprostszych do wykonania, jeżeli rozpiętość ścian wynosi nie więcej niż 12 metrów, a kąt nachylenia ma minimum 35 stopni (ale nie więcej niż 67 stopni). Taki element łączy znajdujące się po przeciwnych stronach krokwie, usztywniając całość konstrukcji. Zazwyczaj montuje się je w połowie wysokości krokwi. Jeżeli dach ma mieć większą rozpiętość, zaleca się wtedy zastosowanie konstrukcji płatwiowo-jętkowej. Wtedy konieczne jest zastosowanie płatwi pośrednich oraz słupów je podtrzymujących. Istotne jest tutaj zastosowanie także ukośnie zamontowanych mieczy, które będą dodatkowo stabilizowały płatwie.
Czy istnieją różnice między jętkami i kleszczami w sposobie montażu?
Zarówno kleszcze, jak i jętki mają za zadanie przenoszenie sił rozciągających i ściągających, działających na konstrukcję dachu. Ich sposób montażu jest do siebie zbliżony – konieczne jest zastosowanie długich wkrętów ciesielskich, które pozwolą na ich przymocowanie do krokwi tak, aby całość była w pełni wytrzymała pod względem statycznym.
Przeczytaj również inne artykuły: